#160 - Chronotypy

Nauka XXI wieku

Zapraszam do wysłuchania 160 odcinka podkastu Nauka XXI wieku. Wracam do tematu snu, o którym już rozmawialiśmy w 92 odcinku pod tytułem "Filozofia snu" w czerwcu 2019 roku. Tym razem do podjęcia tematu chronotypów zainspirowała mnie nieduża konferencja kognitywistów na Uniwersytecie Warszawskim i krótkie wystąpienie Patrycji Ściślewskiej, w którym opowiedziała o ciekawych badaniach. Do studia zaprosiłem również Annę Fidos.

Temat piosenki Yesterday natchnął Paula McCartneya podczas snu. Larry Page we śnie wpadł na pomysł stworzenia wyszukiwarki, którą dziś znamy jako Google. Leonardo Da Vinci i Nicola Tesla wykorzystywali sen do tworzenia genialnych inspiracji. Otto Loewi we śnie wpadł na pomysł, że informacje w mózgu mogą być przekazywane nie elektrycznie a chemicznie. Teoria względności Alberta Einsteina, która zmieniła świat fizyki też pochodzi ze snu.

Jak ważny w życiu człowieka jest sen, który zajmuje aż 1/3 życia? Jak spać, żeby się wysypiać? Czy można spać za długo i co może być tego przyczyną? Czy pory snu i wstawania są zdeterminowane przez budowę naszego mózgu? a może przez DNA? Czym jest śmiertelna bezsenność rodzinna? Czym są zegary peryferyczne?

(0:00) Intro
(2:51) Początek rozmowy
(3:17) Anna Fidos
(3:52) Patrycja Ściślewska
(5:28) Wyniki badań dostępne w internecie
(7:01) Gdzie znaleźć te badania w wolnym dostępie?
(7:09) Open Neuro
(8:41) Po co jest sen?
(9:41) Teoria regeneracji
(10:22) Teoria ewolucyjna
(12:38) Śmiertelna bezsenność rodzinna
(15:46) Fazy snu i ich wykorzystanie
(17:15) Sen zimowy
(18:33) Czym są chronotypy?
(20:51) Czy można stale żyć w nocy?
(22:49) Eksperyment w jaskimi mamuciej
(24:46) Od czego zależy chronotyp?
(26:33) Jetlag i chronotyp
(27:28) Zegary peryferyczne
(29:52) Presja snu - Adenozyna
(32:11) Ilustracja 1
(39:08) Zapotrzebowanie na sen z wiekiem
(41:03) Książka Matthew Walker - Dlaczego śpimy?
(44:38) Melatonina, powstawanie i działanie
(46:12) Szyszynka
(49:14) Drzemka
(50:28) Różnice w budowie mózgu
(54:46) Geny zegarowe
(59:11) Czy "sowy" żyją krócej?
(1:01:28) Specyfika snu zależnie oc chronotypu
(1:02:02) REM i NonREM
(1:04:46) Ilustracja 2. Fazy snu
(1:06:52) Świadome śnienie
(1:08:48) Aplikacja Sleep Cycle
(1:11:51) Za długie spanie
(1:12:07) Prostaglandyny i histamina
(1:14:58) Po co jest faza snu REM?
(1:20:59) Marzenia senne w XXI wieku
(1:26:44) Zakończenie

Jeśli słuchasz podkastu Nauka XXI wieku to przekaż darowiznę już od 3 zł miesięcznie na jego tworzenie. Podkast nie zawiera reklam i nie tworzę odcinków za wynagrodzenie od firm. Dzięki temu mogę swobodnie prezentować poglądy swoje i moich rozmówców a także realizować misję dostarczania wiedzy tym, którzy chcą wiedzieć więcej.

Darowiznę można przekazać poprzez:

Patronite: https://patronite.pl/boryskozielski

PayPal: https://www.paypal.com/donate/?hosted_button_id=2L5Z9XBAL3X46

I bezpośrednio na moje osobiste konto w Mbank: 37 1140 2004 0000 3702 4218 5268

Wszystkie sposoby znajdziesz na stronie głównej podkastu: https://podkasty.info/nauka

Odcinek dostępny jest na licencji Creative Commons, Uznanie autorstwa a jego opis na licencji CC0