"Verás, verás que te vou a cuntar" co Ti Martiño. Episodio 5

Retrato Sonoro

O protagonista deste podcast é Martín Gordo Mostaza, home centenario (101 anos) do lugar da Teixeira, La Tejera, no concello zamorano de Hermisende e imos a ver qué contamos ou seleccionamos hoxe do que, como che dixen no primeiro episodio, falei co Ti Martiño durante tres tardes aló no verán de 2021. Tal é a cantidade de cousas neste episodio que ademáis creo que sairá o máis longo de todos, que se non che importa imos variar un pouco o esquema, escoitarasme entre as diferentes intervencións, repartidas temáticamente, para que che sirvan de introducción breve e penso que nada intrusiva do que escoitarás de Martiño. Recorda que este podcast non sería posible sen a edición de Jordi Mirindo, a colaboración de Emmanuel Vázquez na selección e edición de clips de vídeo que fai coas grabacións que fixemos in situ en La Tejera con Martín. E por último a voz en off para a presentación do podcast e métodos de contacto é de Lorena @Dumakae en Twitter. Como che dixen no capítulo número 4 íamos falar de pillerías, de algún delito e rivalidades. Algunha cousa máis hai. Comezaremos por algo certamente rápido as rivalidades entre os lugares e Martiño fala da que tiñan o lugar de San Ciprián coa cabeceira do concello, Hermisende… Quizáis xa no anterior podcast poderíamos ter escoitado falar a Martiño do contrabando, pero preferín facelo neste que escoitas, cal era o tipo de contrabando había no lugar, ao que Martiño como escoitarás, non da importancia, sabedor de que a necesidade era máis importante que o valor do traficado de maneira ilegal. Tamén temos falado de médicos. Pero a falta de cartos e a inocencia de quen busca desesperado solución a dores reumáticas ou algún tipo de enfermidade crónica, ás veces facía recurrir ás persoas curandeiras, tamén se lle denominan menciñeiras… O propio Martiño descubriu en Euskadi que tamén tiña certos poderes… cóntacho co seu particular humor. Unha das cousas nesta sociedade tan burocratizada na que vivimos onde temos papeis feitos polas administracións, temos papeis que temos que realizar cos bancos, etc… ás veces saturan, pero falamos dunhas épocas con Martiño nas que había moita palabra e apretón de mans, e unhas cousas chamadas obrigacións entre particulares… e qué podía pasar con elas en momentos concretos… A maioría das casas en urbanizacións ou pisos en cidades ou vilas e pobos grandes están debidamente rexistradas no catastro, no rexistro de propiedade; pero no rural… a cousa non é tan así. Hai xente pagando contribución que, na súa maioría, son lexítimos propietarios, pero sempre haberá quen pague a contribución dunha casa aparentemente abandoada ou deixada para facerse con esa propiedade non sendo así… Os pinos. Xa no propio audio escoitasme sobre algo que me chama a atención destes lugares, moitas persoas de novas ou vellas ían a plantar pinos pero, amigas e amigos que escoitades, aquí non hai pinos… quizáis quedan na zona da Canda e no Padornelo, pero non nas zonas próximas. Conta Martiño que foi un ingreso importante pero que estivo a punto de costarlle un disgusto ás xentes destes sitios co réxime de Franco.