Mettez-vous hors ligne avec l'application Player FM !
S4 - P1: Bonte Was
Manage episode 353664906 series 2857598
In onze eerste Bonte Was van 2023 duiken we in koloniaal en racistisch taalgebruik in de media. Helaas verscheen het n-woord onlangs nog voluit in het nieuws. Maar er is ook goed nieuws rondom taal in de media: Trouw stopt met het woord ‘blank’, ook in columns en ingezonden brieven. We bespreken of we dat laatste een goede of slechte zaak vinden. Een beladen woord uit het Sranan Tongo blijft maar terug komen, dus vertellen wij nogmaals waarom dat je dat toch beter niet kan zeggen.
Onze eerste Bonte Was Podcast gast, Madeleijn van den Nieuwenhuizen, schreef in haar laatste column voor het NRC over ‘Nepo Baby’s’, maar vergat één belangrijke neo baby te noemen. Naar aanleiding van nepotisme in de media delen we hoe we zelf in de media terechtkwamen en waarom de journalistiek nog steeds een moeilijk toegankelijk vakgebied is.
**Lees hier het overzicht van Villamedia over de keus voor wit of blank in media: www.villamedia.nl/artikel/trouw-kiest-consequent-voor-wit-hoe-staan-andere-media-daarin?
**Dit is een OneWorld-analyse over het gebruik van het n-woord in media: www.oneworld.nl/lezen/analyse/waarom-het-n-woord-nog-voluit-in-de-krant-staat/
**Roué Verveer legt uit waarom ‘kaolo’ geen normaal woord is om te gebruiken: www.instagram.com/p/CnNOxqGhxKC/?hl=nl
**Madeleijn van den Nieuwenhuizens column over ‘Nepo Baby’s’: www.nrc.nl/nieuws/2023/01/15/nepotisme-in-de-media-a4154256
Wil je adverteren in deze podcast? Neem dan contact op via sales@audiohuis.com.
Lees hier de transcriptie van deze aflevering:
One'sy
Dit is Bonte Was Podcast.
Zoë
Uw favoriete wasprogramma over mediamissers en -opstekers.
One'sy
Ik ben One'sy Muller.
Zoë
En ik ben Zoë Papaikonomou. En in deze eerste Bonte Was van 2023 proberen we het kort te houden, want het jaar is nog maar net begonnen. Maar ja, One'sy... (lachen beiden)
One'sy
Ja, we hebben een behoorlijke lijst, want er is genoeg gebeurd om het weer over te hebben.
Zoë
Ja, we hebben heel veel moeten schrappen. Ik wou zeggen, lieve kijkbuiskinderen, maar het is lieve luisterkinderen. Maar misschien even kort voor wie meeluistert. We nemen op de dag nadat de premier van Nieuw-Zeeland, Jacinda Ardern heeft besloten te stoppen. En het is dan heel interessant hoe daarover wordt berichtgegeven. Er is natuurlijk heel veel lof. Dat is hartstikke mooi. Maar ook die continue verbazing. Ik zag in veel koppen "plotseling". Ze heeft gewoon eigenlijk gezegd: ja, ik heb dit heel lang gedaan. De tank is leeg. Toedeledokie. Nou goed, dat zijn mijn samenvattende woorden. Ik vind dat echt motherfucking vet om het zo maar te zeggen en ook getuigen van een goeie ego check. Je hoeft niet eeuwig te blijven zitten. Oké, ik wou nu de naam van een bepaalde minister-president noemen maar...
One'sy
Nee, die naam nemen we niet in de mond.
Zoë
Maar je kan ook gewoon weggaan. Je hoeft niet altijd tot op het einde te blijven. Maar er vielen een aantal koppen op en er wordt natuurlijk dan weer veel over vrouwelijk leiderschap gesproken. Ik word daar altijd een beetje iebelig van. Het is allemaal goed bedoeld natuurlijk, maar zij is gewoon een voorbeeld van een leider geweest voor veel mensen. Daar hoeven we geen gender op te plakken. Maar ook wonderlijk was de kop van BBC World. Daar was veel over te doen. Ik zag er een aantal mensen op LinkedIn over schrijven. Dus die berichten dan in de kop dat zij gestopt is en dan stond erachter: can women really have it all? Nou, daar gaan we weer.
One'sy
Ja... want nee, dat kan niet Zoë.
Zoë
We laten het er even bij.
One'sy
Waar ik benieuwd naar ben: weet je of dat door een vrouw of door een man is geschreven? Daar ben ik dan wel benieuwd naar.
Zoë
Dat weet ik niet. Maar meestal is het toch een eindredacteur die de koppen bedenkt, hè.
One'sy
Ja, maar is dat dan een man of een vrouw? Dat vind ik wel interessant.
Zoë
Weet je wat ik soms denk? Maar ik denk soms dat het ook nu wel eens expres wordt gedaan in deze tijd.
One'sy
Clickbaitachtig. Ja ja. Nou ja, dat weet ik wel zeker.
Zoë
Maar goed. Wat ik er dus interessant aan vind, is dat het meteen aan haar gender wordt gekoppeld. Toch weer. Ik had gehoopt dat we dat een keer niet hoefden te doen, maar dan denk ik: gewoon het feit dat iemand zelfinzicht toont. Het zegt ook iets over ons systeem, van wat wij vragen van leiders natuurlijk. Dat is totaal absurd. Dat iemand gewoon zegt: nee, ik stop ermee. Dan gaat het weer daar allemaal over en dan denk ik: iemand maakt een weloverwogen beslissing. Ik wou dat meer leiders dat zouden doen.
One'sy
Los van hun gender. Ja, dat is iets wat je wel een beetje positief zou kunnen noemen waar ik het even over wil hebben, namelijk dat Trouw stopt met het gebruik van het woord 'blank' en dat doen ze ook in columns en ingezonden brieven. Villamedia heeft een mooi overzicht gemaakt van hoe verschillende media daarmee omgaan. En Trouw koos voor deze wijziging nadat er op oudjaarsdagteksten als 'Vrolijk Blank 2023' op de Rotterdamse Erasmusbrug werden geprojecteerd. Ja, ik vind het heel interessant dat ze er ook mee gaan stoppen in columns en ingezonden brieven, want dat betekent eigenlijk dat je teksten gaat aanpassen die normaal niet echt aangepast worden.
Zoë
Dat is wel een interessante omdat het soms ook weer veelzeggend kan zijn. Ik zou zeggen voor de rest: get with the program, jeetjemina. (lachen beiden) Gebruik geen koloniaal en racistisch taal. Bravo, Trouw. Maar goed, laat ik niet te cynisch worden. Ik ben een beetje cynisch op deze vrijdagochtend.
One'sy
Het geeft helemaal niets. Iemand moet het zijn.
Zoë
Maar goed, inderdaad daarvan denk ik wel, soms zegt dat ook heel erg iets over iemand.
One'sy
Als die het woord 'blank' gebruikt, ja.
Zoë
Of een citaat. Als je iemand interviewt die dat consequent gebruikt. Dat doen natuurlijk nu heel veel mensen, dat is het interessante eraa. Daar las ik een stuk over, ook naar aanleiding van die racistische teksten die op de Erasmusbrug zijn geprojecteerd. Dat het echt wordt gebruikt als een soort tegenwicht, van ik wil laten zien waar ik voor sta en ik sta voor 'blank'. Vind jij het goed dat ze het doen?
One'sy
Ja, natuurlijk.
Zoë
Maar ik bedoel uit die ingezonden stukken.
One'sy
Je zou het geschiedvervalsing kunnen noemen. Maar ik moet heel eerlijk zeggen elke keer als ik het woord 'blank' zie, dan gaat er toch iets door me heen, net als een ander woord waar we het zometeen over gaan hebben. Ik vind het gewoon een vervelend woord om te lezen omdat het iets uitstraalt. Ik vind mensen die dat dus gebruiken gewoon zo onwetend, wilfully of niet. Daar erger ik me dan aan en dan kan ik al bijna niet meer naar de inhoud kijken van waar het over gaat.
Zoë
Nou ja, en je moet je inderdaad afvragen van de groep die inderdaad, laten we ze de racistische teksten-groep of de white lives matter-groep noemen. Dat zijn dus, ik wou ras racisten zeggen... (lachen) Moet je daar überhaupt ook nog podium aan geven? Want dan draag je dus ook bij als in beeldvorming aan mensen die zich niet aan de wet willen houden.
One'sy
Ja, we moeten alles verslaan, Zoë. (sarcastisch)
Zoë
Ja, nou precies. Het doet me toch weer denken - daar hebben we het ook eerder over gehad - ik heb daar een keer een ontzettend goed stuk over gelezen over hoe heel langzaam het antisemitisme in Nazi-Duitsland en ook daarvoor, hoe dat opkwam na de Eerste Wereldoorlog en daar hebben media ook een hele grote bijdrage aan geleverd. Dat ging heel venijnig en heel langzaam. Ik lees nu ook een aantal historische romans die in die tijd spelen en het is gewoon heel heftig om te zien. Dat blijf ik iets wonderlijks vinden. We denken altijd dat het heel erg zwart-wit is. Dat van de ene op de andere dag ineens iedereen in Duitsland zei: joden moeten eruit. Zo gaat dat natuurlijk niet; dat gaat heel langzaam. Dus in die zin is het misschien ook wel een hele goeie actie van Trouw om het eigenlijk gewoon helemaal overal te weren.
One'sy
Jij wilde nog wel iets zeggen over die racistische leuzen of teksten an sich, toch?
Zoë
Ja, kijk het woord leus werd de hele tijd gebruikt. Nou, het is niet per se fout, maar over het algemeen wordt het woord leus echt gebruikt voor, nou ja, zend een leuke leus in voor onze reclameslogan. Het heeft mij een veel te positieve connotatie. Dus ik zou echt zeggen, doe dat maar niet, noem het gewoon tekst en het is zo duidelijk racistisch en bedreigend, dus je kan het ook opruiing noemen, maar dan gaan natuurlijk weer veel mensen vanuit juridisch kan zeggen: dat dat eerst nog bewezen moet worden. Maar goed, noem het dan dreigende teksten. Weet je, je mag daar best wel specifiek over zijn. Dat gezegd zijnde, ik was er blij om dat het woord racisme meteen genoemd werd in ieder geval in veel berichtgeving, want dat vonden we natuurlijk tot voor kort nog heel erg spannend allemaal als media om het woord racistisch te gebruiken.
One'sy
Nou ja, we blijven toch nog even bij racisme en racistisch taalgebruik, want in, ik zucht eventjes, want het was echt niet te doen. De zeer rommelige aanloop naar de excuses voor het slavernijverleden. Er was een groep die allerlei eisen had - ik weet niet of je je dat nog kan herinneren - waaronder een strafrechtelijk verbod op het n-woord.
Zoë
Ja.
One'sy
Nou Zoë, ik kan je vertellen dat het echt als een klap in mijn gezicht voelde toen ik dat woord gewoon voluit hoorde in het nieuws en online las, want dat woord werd gewoon voluit geschreven. Dus je moet je voorstellen, ik zit gewoon naar de radio te luisteren en ineens hoor ik in het ANP nieuws: "ook wil de groep een verbod op (piep). En ik dacht echt: wat gebeurt hier? En toen zag ik dat ik niet de enige was die daar moeite mee had, om het even zacht uit te drukken. Milouska Meulens had in haar stories ook haar oud-werkgever, de NOS, erop aangesproken en ik mocht dat met haar toestemming delen in mijn stories. Ik wil heel eventjes een fragment uit haar stories lezen, want misschien dat mensen denken, maar dat is toch gewoon wat er gezegd wordt en dat moet je toch kunnen zeggen. Maar zij legde uit: weet dat er kinderen zijn die hiermee, net als na de Ongehoord Nederland uitzending van een tijd terug, uitgescholden gaan worden, want het was op het nieuws, dus dan mag het.
Zoë
Dit moet gewoon niet, punt. n-woord is het enige wat je kan gebruiken. En verder vind ik het ook van een grote onwetendheid getuigen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik zelf ook niet zo'n fan ben, en dat zie je dus niet alleen met n-woord, maar ook met een aantal woorden waarvan je zegt, die willen we niet meer in hun volledigheid zien met die sterretjes en dingetjes ertussen. Ook dat vind ik liever geen optie. Hoe zie jij dat?
One'sy
Ja, je bedoelt bijvoorbeeld, N sterretje G E R. Dat is beter dan het hele woord, maar ik zou het fijn vinden als iedereen het woord gewoon niet zou gebruiken, laten we het daarop houden. Maar als je het moet benoemen, zeg dan gewoon n-woord.
Zoë
Ja en dat begrijp ik wel, zeker in het nieuws, dat je het n-woord benoemt. Mensen weten echt wel wat daarmee bedoeld wordt. Dan kan je nog zeggen, dat was het letterlijk waar het dan over ging, maar je hoeft het hele woord.
One'sy
Nou ja, wat ik ook echt stuitend vond of vervelend op z'n minst is dat er ook niet bijstond het 'beladen' woord. Het was gewoon zo van, ze willen een strafrechtelijk verbod op een woord. Ja, raar zo eigenlijk. (sarcastisch) En dat begreep ik ook niet. Dat is dan zogenaamd weer niet objectief, maar we weten allemaal waarom zij dat vinden en dat daar een reden achter zit, dus doe dan op z'n minst racistisch tussen aanhalingstekens, maar geef het wel wat meer lading dan gewoon alsof het een woord is. (zucht) Ik wil nog eventjes zeggen dat in 2021 OneWorld een analyse deed van het gebruik van het n-woord in de media. Dat artikel gaan we delen in de shownotes zodat je weet bij welke media je af en toe een klap in je gezicht kan verwachten.
Zoë
Heel goed. We gaan verder met een hele goeie column van ooit de eerste gast bij ons in Bonte Was Podcast. Dat is ook al bijna vier jaar geleden, One'sy. Ongelofelijk! We moeten een feestje vieren. We zijn bijna vijf jaar bezig. Ik word helemaal wild. (lachen) Ja, maar goed. Madeleijn van den Nieuwenhuizen schrijft in haar laatste column voor NRC, dat had te maken met die hele media rubriek of dat stopt geloof ik überhaupt, over nepotisme binnen de journalistiek, binnen de media, ook heel bekend in de kunst- en cultuursector. Eigenlijk is dat overal heel bekend. Waarbij dus zonen, dochters, broers, zussen elkaar allemaal het vak intrekken. Nou ja, zij noemt dat onder andere het netwerkprivilege en zij noemt veel voorbeelden daarvan. Maar ze vergat natuurlijk wel iets.
One'sy
Ja, ze vergat te zeggen dat haar vriendje... We gaan zijn naam gewoon noemen, hè?
Zoë
Ja, want het is allemaal bekend.
One'sy
Ja, Daan Heerma van Voss dat hij een zoon is van oud-omroepbaas Arend Jan Heerma van Voss. Dus hij heeft ook een linkje naar de media. Dat was wel handig geweest als ze dat erin had gezegd, want nu gingen mensen dat haar voor de voeten werpen.
Zoë
Precies. Zij is zelf dan misschien geen 'Nepo Baby', maar heeft iets met een 'Nebo Baby'. Ja, dat is zoals het is. Maar dat zou sterker geweest zijn, want nu doet het af aan haar column die wel degelijk een enorm goed punt raakt en iets waar ik me ook echt vanaf het begin dat ik in de media kwam helemaal wild aan heb geïrriteerd. Maar ik dacht misschien wel interessant om ook met de luisteraar te delen hoe wij zelf in de media terecht zijn gekomen. Ik ben geen 'Nepo Baby', verre van. Laat ik het in ieder geval zelf doen. Misschien heb jij er helemaal geen zin in.
One'sy
Ja hoor, prima.
Zoë
Nou ja, het is wel belangrijk omdat het zo'n gevoelige snaar raakt. Heb je überhaupt een netwerk om ergens binnen te komen? Ik wist al heel lang dat ik in de journalistiek wilde werken. Ik heb geschiedenis en Arabisch gestudeerd en op een gegeven moment moet je gaan solliciteren. Ik had dus niet echt een netwerk. Ik moet wel zeggen dat nog voordat ik eigenlijk afstudeerde een sollicitatiebrief had gestuurd naar BNR nieuwsradio en die belden mij wel. Dat moet ik ze echt nageven. Alleen, ik klapte volledig dicht. Ik geef meteen een tip mee - ik weet niet of dit nog steeds gang van zaken is - ik snap soms de gedachte van, we gaan even kijken hoe ze klinkt. Ik bedoel, het is radio, maar het feit dat iemand niet meteen een fantastisch verhaal klaar heeft, betekent niet dat iemand niet goed voor de radio zou kunnen zijn. Ik ben sowieso zelf wat meer secundair in hoe ik reageer, dus ik kan heel erg overvallen raken door iets, terwijl ik het volgens mij best goed doe op audio. (lacht)
One'sy
Zekers, zeker!
Zoë
Maar goed. Toch wel een plusje voor BNR nieuwsradio. Zo krijgt die ook een keer een plusje van ons. Ik had had een ex-vriendje van m'n zus; daar heb ik ook een mail naar gestuurd, want dat hoorde ik op een gegeven moment. Je moet mensen die je kent aanschrijven, maar ik kende dus niemand in de media. Daar heb volgens mij nooit echt een reactie op gehad. En ook nog de vader van een jeugdvriendinnetje; die heb wel gereageerd. Ja ik weet het, het is heel ver weg, maar ja wat moet je? Die wimpelde me gewoon een beetje af. Hij was wel vriendelijk, maar die zat bij de NOS. Ik dacht ook: waarom kan ik dat niet proberen? Nou, duidelijk niet, maar uiteindelijk heb ik mijn eerste stage gelopen bij AT5. Dat was via een kennis van mij met wie ik op de middelbare school heb gezeten en die wist dat ik op zoek was naar werk binnen de media. Wat me dus absoluut niet lukte en dus uiteindelijk, en dat geldt voor velen natuurlijk, kwam ik via een stage bij AT5. Ik ben toen zeven dagen per week gaan werken.
One'sy
Amai.
Zoë
Ja, want ik kon het me niet veroorloven. Dat is ook zoiets met media. Je ziet ook dat het toch vaak elite of middenklasse is. Dus je moet je ook nog eens kunnen veroorloven om vaak een tot twee jaar...
One'sy
als volwassene stage te gaan lopen.
Zoë
Als afgestudeerde stage te gaan lopen en eindeloos lang. Toen ik mijn eerste stage had afgerond bij AT5 vroegen ze of ik nog verder stage wilde lopen. Omdat ik echt geen geld meer had en niet meer zeven dagen wilde werken heb ik 'nee' gezegd. Ik liep dus drie dagen stage, wat al uitzonderlijk was. Het moesten er eigenlijk vijf zijn. Ik ga dit lange verhaal afronden. Maar wat ik hiermee wil zeggen, is als het over diversiteit op veel verschillende manieren gaat, is dit natuurlijk wel echt een van doodsteken van de journalistiek en waarom wij totaal onafhankelijk zijn en een heel moeilijk vakgebied zijn waar dus veel mensen gewoon niet binnen komen.
One'sy
Ja, ik zit even te denken. Ik heb journalistiek gestudeerd. Ik weet nog dat Nicole Terborg, ook een van onze gasten geweest in Bonte Was Podcast, die studeerde ook journalistiek en mijn moeder die lult met iedereen dus die kwam haar moeder een keer tegen, Jetty Mathurin, een bekende Nederlander en Surinamer, en die zei: mijn dochter gaat ook journalistiek studeren. En toen heb ik Nicole's boeken overgekocht, dus ik ken Nicole eigenlijk al sinds 1998 of zo. Dit was echt het begin van mijn studie? Nu zit ik te denken, ik heb helemaal niet dat netwerk warmgehouden, maar ik ben na mijn studie nog blijven plakken bij mijn bijbaan in een kledingwinkel en ik heb hier en daar wat dingetjes gedaan voor mijn oude stage. En op een gegeven moment was er een soort leerwerktraject bij Het Parool destijds.
Zoë
Tuurlijk tuurlijk. (lacht)
One'sy
Ja ja. Er was toen ook nog zo'n stichting voor allochtone journalisten en via die stichting was ik daar op gesprek gegaan. Ik weet dat ik eigenlijk helemaal niets had met kranten, maar ik dacht, ik ben ben gestuurd dus ik ga maar op gesprek. En toen had die man dus ook als advies gegeven: het gaat helemaal niks worden met haar in de journalistiek. Ze kan beter iets anders gaan doen. Ja, dat was die hoofdredacteur
Zoë
Vreselijk.
One'sy
En niet lang daarna heb ik gesolliciteerd bij FunX en toen ben ik daar gaan werken. Daar ben ik meer dan tien jaar gebleven. Ik heb daar van alles gedaan en toen is mijn netwerk ook een beetje uitgebreid. Maar ik ben samen met Vinny gastdocent geweest op de HvA en dat is letterlijk gebeurd omdat Vinny destijds nog de RVU radioprijs heeft gewonnen. Een van de mensen die volgens mij de jury zat, dat was een docente van HvA en die dacht, misschien is Vinny wel een interessante gastdocent en Vinny en ik sleep elkaar overal mee. Dus we hebben toen met haar een kopje koffie gedronken. Wij dachten dit is een oriënterend gesprek, maar we waren al aangenomen. Het ging eigenlijk om: wanneer kunnen jullie beginnen?
One'sy
Ik zit te denken: zijn er functies sinds ik bij FunX werk waar ik echt voor heb gesolliciteerd? Mijn antwoord is: niet echt. Het is gaat echt om je netwerk.
Zoë
Ja, maar daarom ben ik ook aan het, als het gaat om meer diversiteit in de media of wherever, ik noem het altijd ‘tegennetwerken’. Ik doe het. Ik ben dus nu ook aan het netwerken en dan probeer ik iedereen overal mee te nemen, in te fietsen. Waar dat eventueel lukt, want ik heb op veel plekken ook geen ingangen. Het is natuurlijk niet helemaal verbazend. Ik heb het zo vaak ook gezien, dochters van, zussen/broers van en het begint niet alleen in de landelijke media. Ik heb het ook bij alle lokale media gezien. En omdat het al zo'n homogeen clubje is, hou je het op die manier ook homogeen. Dat is natuurlijk wel heel problematisch.
One'sy
De andere kant van het verhaal is natuurlijk dat je misschien een kind bent of een neefje of een broer of zus die daadwerkelijk talent heeft en dat mensen dus altijd zullen zeggen dat het ligt aan je kruiwagens; dat is vervelend. Maar goed, dat is hoe het is.
Zoë
Tuurlijk. Veel van die mensen hebben hartstikke veel talent; daar gaat het niet om. Niet allemaal, maar veel wel. Maar zij krijgen natuurlijk de mogelijkheid en dat maakt het zo pijnlijk. Veel mensen komen niet eens in de buurt van die mogelijkheid. Maar goed, hartstikke goed dat ze dit heeft aangekaart. Iets meer transparantie had denk ik geholpen in de bullshit die er daarna kwam voor haar.
One'sy
Je kan die column ook vinden op haar Instagram trouwens. Ze heet Zeikschrift op Instagram.
Zoë
Even kijken.
One'sy
Ja. In de categorie 'het houdt niet op, niet vanzelf' komen we nog even terug op het gebruik van het woord - sorry aan alle oudere Surinaamse mensen - 'kaololo'. Daar hebben we het in de eindejaarsspecial van 2021 al een keer over gehad, want toen kwam het voorbij in een kinderserie. En laatst was het bij het Belgisch jeugdjournaal bijna woord van het jaar geworden.
Zoë
Niet waar...
One'sy
Ja, daar konden kinderen op stemmen. Volgens mij is het op twee geëindigd.
Zoë
Maar ik weet het dus omdat, daar hebben we het laatst over gehad en daar kan ik zo nog wat over vertellen, maar dus vlak nadat jij toen aansneed in die eindejaarsspecial ging mijn lieftallige zoon het in eens gebruiken omdat hij dat hoorde. Hij was toen acht, maar omdat hij het hoorde in zijn omgeving. Jawel. (zucht)
One'sy
Ja, ik heb een paar weken geleden nog met een vriend van jou het hierover gehad op je verjaardag ook en die zei: ik vind het eigenlijk vergelijkbaar met cool of vet. Dat zijn woorden die ooit iets anders betekenden en nu een andere betekenis hebben. En toen dacht ik: nee, dat is het echt niet, want als we toch eventjes de parallel gaan trekken. Ik vind het heel vervelend om dit te moeten doen, maar neem nu het woord 'kanker', wat ook veel mensen gebruiken alsof het een heel normaal woord is om zo uit je mond te laten rollen. Daarvan zeggen we ook niet: ja, dat heeft nu een andere betekenis gekregen. We kunnen wel degelijk van sommige woorden zeggen: oké, deze woorden hebben zo'n lading, dus die moeten we niet een andere betekenis willen geven. En voor mij is dat het woord 'kaolo'. Ja, sorry. Wat dus in Sranantongo 'poepgat' betekent en dat is echt heel vies en schunnig, en getuigt van nul respect als je dat gebruikt.
Zoë
Dat moet ik er dus wel steeds bij zeggen, want ik ben natuurlijk meteen mijn zoon daarin gaan opvoeden. Maar die blijft dan toch zeggen: ja, maar poepgat. Die vindt dat dan ook wel weer grappig, dus ik moet het echt de hele tijd uitleggen. Maar we houden vol.
One'sy
Dat is opvoeden.
Zoë
Herhaling.
One'sy
Nou ja, en voor iedereen die denkt van, ik snap het nog steeds niet helemaal. Comedian Roué Verveer heeft het nog eens haarfijn uiteengezet. We gaan zijn filmpje daarover ook even delen in de shownotes, mocht je het nog niet gezien hebben.
Zoë
Yes! Dan nog twee tips om af te sluiten. Ja, Nothing Compares 2 U. O, flauwe grap, maar ja...
One'sy
Zingt: It's been seven hours and...
Zoë en One'sy
Zingen: fifteen...
Zoë
Ja, sorry.
One'sy
Een getal. (lachen)
Zoë
Ja, Sinéad O'Connor. Ik zag het ook zelf heel veel over mijn tijdlijnen gaan. Er is een documentaire verschenen over haar en haar werk. Ik heb 'em ook gekeken. Het is echt een aanrader. Het is niet dat je denkt, ik ga eens even lekker voor een ontspannen avondje. Het is pittige kost. Ze vertrekt ook heel erg vanuit haar jeugd, laten we het extremistisch katholieke Ierland noemen. We hebben het hier over de jaren tachtig, haar activisme. Het was echt megastoer wat zij allemaal deed en hoe zij was als witte vrouw zich toen uitsprak over racisme bijvoorbeeld vooral richting zwarte mensen, in verhouding tot anderen. Dat soort dingen viel wel op in die tijd en daarvoor heeft zij ook veel bullshit gekregen. Maar überhaupt ook over hoe zij zich kleedde, hoe zij haar haar had. Daar ging het in elk interview weer over: maar waarom heb je dan je hoofd kaalgeschoren? Ze zegt ook steeds dat ze van haar continu een soort poppetje wilden maken op hoge hakjes. Dat was namelijk hoe een vrouw in de muziek zich mocht kleden en eruit mocht zien. Nu zou dit helemaal...
One'sy
Helemaal normaal zijn.
Zoë
Ja. Helemaal niet zo'n probleem zijn, maar toen was dat echt allemaal heel frappant. Ze is door een van haar - ik ben heel slecht in die terminologie - labels bijna gedwongen geweest om een abortus te plegen. Ze is relatief jong zwanger geraakt op haar twintigste en toen zou haar eerste album uitkomen. Nou ja, je broek zakt af zullen we maar zeggen. Maar het is echt wel een mooie documentaire. Zij doet zelf de voice-over, maar het is geen...
One'sy
gezellige avondje.
Zoë
Maar zeker de moeite waard om te kijken. Ja en er komt een heel mooi boek aan. Althans dat denken wij.
One'sy
Ja, we weten het niet. Op 2 februari gaat het verschijnen. 'Je mag ook niets meer zeggen' van Mounir Samuel.
Zoë
Ja, journalist, schrijver. Hij heeft al veel mooie boeken geschreven. En ja, ik heb wel hoge verwachtingen. Wat hij wil doen in het boek is in deze tijd waarin dit een bekende uitspraak is: "je mag ook niets meer zeggen". Maar de wereld is niet zozeer veranderd, maar we hebben er nu wat meer oog voor zullen we maar zeggen. En hoe gaan we daarmee om? Hoe praten we met elkaar? Nou, wij zijn er eigenlijk mee begonnen in deze uitzending, zowel met vrouwelijk leiderschap en dat soort dingen als met 'blank' en dat soort woorden. Wat betekenen die? Hoe gaan we daarmee om? Hoe voeren we gesprekken met elkaar? Dat is althans wat ik me erbij voorstel, ook als ik de achterflap lees waar het over gaat. Ik ga er ook naar toe. Ik ben heel benieuwd. Het is een hele mooie middag in het Tropenmuseum. Volgens mij ook een heel interessant instituut als het over dit soort zaken gaat. Dus dat komt eraan vanaf 2 februari dat boek 'Je mag ook niks meer zeggen'.
One'sy
Ja en wij mogen nog wel heel veel zeggen, maar dat gaan we niet meer doen. Dit was Bonte Was Podcast.
Zoë
Abonneer je op onze podcast via je favoriete podcastapp en laat als dat kan ook een recensie achter. Dat maakt het voor anderen makkelijker om Bonte Was Podcast te vinden.
One'sy
Heb jij ook voorbeelden van missers of opstekers in de media? Volg ons dan op Instagram of Twitter via @bontewaspodcast en geef ze daar aan ons door of tag ons.
Zoë
En word vriend van onze podcast door eenmalig of vaker te doneren via www.vriendvandeshow.nl/bontewaspodcast.
One'sy
Doei!
Zoë
Daag!
50 episodes
Manage episode 353664906 series 2857598
In onze eerste Bonte Was van 2023 duiken we in koloniaal en racistisch taalgebruik in de media. Helaas verscheen het n-woord onlangs nog voluit in het nieuws. Maar er is ook goed nieuws rondom taal in de media: Trouw stopt met het woord ‘blank’, ook in columns en ingezonden brieven. We bespreken of we dat laatste een goede of slechte zaak vinden. Een beladen woord uit het Sranan Tongo blijft maar terug komen, dus vertellen wij nogmaals waarom dat je dat toch beter niet kan zeggen.
Onze eerste Bonte Was Podcast gast, Madeleijn van den Nieuwenhuizen, schreef in haar laatste column voor het NRC over ‘Nepo Baby’s’, maar vergat één belangrijke neo baby te noemen. Naar aanleiding van nepotisme in de media delen we hoe we zelf in de media terechtkwamen en waarom de journalistiek nog steeds een moeilijk toegankelijk vakgebied is.
**Lees hier het overzicht van Villamedia over de keus voor wit of blank in media: www.villamedia.nl/artikel/trouw-kiest-consequent-voor-wit-hoe-staan-andere-media-daarin?
**Dit is een OneWorld-analyse over het gebruik van het n-woord in media: www.oneworld.nl/lezen/analyse/waarom-het-n-woord-nog-voluit-in-de-krant-staat/
**Roué Verveer legt uit waarom ‘kaolo’ geen normaal woord is om te gebruiken: www.instagram.com/p/CnNOxqGhxKC/?hl=nl
**Madeleijn van den Nieuwenhuizens column over ‘Nepo Baby’s’: www.nrc.nl/nieuws/2023/01/15/nepotisme-in-de-media-a4154256
Wil je adverteren in deze podcast? Neem dan contact op via sales@audiohuis.com.
Lees hier de transcriptie van deze aflevering:
One'sy
Dit is Bonte Was Podcast.
Zoë
Uw favoriete wasprogramma over mediamissers en -opstekers.
One'sy
Ik ben One'sy Muller.
Zoë
En ik ben Zoë Papaikonomou. En in deze eerste Bonte Was van 2023 proberen we het kort te houden, want het jaar is nog maar net begonnen. Maar ja, One'sy... (lachen beiden)
One'sy
Ja, we hebben een behoorlijke lijst, want er is genoeg gebeurd om het weer over te hebben.
Zoë
Ja, we hebben heel veel moeten schrappen. Ik wou zeggen, lieve kijkbuiskinderen, maar het is lieve luisterkinderen. Maar misschien even kort voor wie meeluistert. We nemen op de dag nadat de premier van Nieuw-Zeeland, Jacinda Ardern heeft besloten te stoppen. En het is dan heel interessant hoe daarover wordt berichtgegeven. Er is natuurlijk heel veel lof. Dat is hartstikke mooi. Maar ook die continue verbazing. Ik zag in veel koppen "plotseling". Ze heeft gewoon eigenlijk gezegd: ja, ik heb dit heel lang gedaan. De tank is leeg. Toedeledokie. Nou goed, dat zijn mijn samenvattende woorden. Ik vind dat echt motherfucking vet om het zo maar te zeggen en ook getuigen van een goeie ego check. Je hoeft niet eeuwig te blijven zitten. Oké, ik wou nu de naam van een bepaalde minister-president noemen maar...
One'sy
Nee, die naam nemen we niet in de mond.
Zoë
Maar je kan ook gewoon weggaan. Je hoeft niet altijd tot op het einde te blijven. Maar er vielen een aantal koppen op en er wordt natuurlijk dan weer veel over vrouwelijk leiderschap gesproken. Ik word daar altijd een beetje iebelig van. Het is allemaal goed bedoeld natuurlijk, maar zij is gewoon een voorbeeld van een leider geweest voor veel mensen. Daar hoeven we geen gender op te plakken. Maar ook wonderlijk was de kop van BBC World. Daar was veel over te doen. Ik zag er een aantal mensen op LinkedIn over schrijven. Dus die berichten dan in de kop dat zij gestopt is en dan stond erachter: can women really have it all? Nou, daar gaan we weer.
One'sy
Ja... want nee, dat kan niet Zoë.
Zoë
We laten het er even bij.
One'sy
Waar ik benieuwd naar ben: weet je of dat door een vrouw of door een man is geschreven? Daar ben ik dan wel benieuwd naar.
Zoë
Dat weet ik niet. Maar meestal is het toch een eindredacteur die de koppen bedenkt, hè.
One'sy
Ja, maar is dat dan een man of een vrouw? Dat vind ik wel interessant.
Zoë
Weet je wat ik soms denk? Maar ik denk soms dat het ook nu wel eens expres wordt gedaan in deze tijd.
One'sy
Clickbaitachtig. Ja ja. Nou ja, dat weet ik wel zeker.
Zoë
Maar goed. Wat ik er dus interessant aan vind, is dat het meteen aan haar gender wordt gekoppeld. Toch weer. Ik had gehoopt dat we dat een keer niet hoefden te doen, maar dan denk ik: gewoon het feit dat iemand zelfinzicht toont. Het zegt ook iets over ons systeem, van wat wij vragen van leiders natuurlijk. Dat is totaal absurd. Dat iemand gewoon zegt: nee, ik stop ermee. Dan gaat het weer daar allemaal over en dan denk ik: iemand maakt een weloverwogen beslissing. Ik wou dat meer leiders dat zouden doen.
One'sy
Los van hun gender. Ja, dat is iets wat je wel een beetje positief zou kunnen noemen waar ik het even over wil hebben, namelijk dat Trouw stopt met het gebruik van het woord 'blank' en dat doen ze ook in columns en ingezonden brieven. Villamedia heeft een mooi overzicht gemaakt van hoe verschillende media daarmee omgaan. En Trouw koos voor deze wijziging nadat er op oudjaarsdagteksten als 'Vrolijk Blank 2023' op de Rotterdamse Erasmusbrug werden geprojecteerd. Ja, ik vind het heel interessant dat ze er ook mee gaan stoppen in columns en ingezonden brieven, want dat betekent eigenlijk dat je teksten gaat aanpassen die normaal niet echt aangepast worden.
Zoë
Dat is wel een interessante omdat het soms ook weer veelzeggend kan zijn. Ik zou zeggen voor de rest: get with the program, jeetjemina. (lachen beiden) Gebruik geen koloniaal en racistisch taal. Bravo, Trouw. Maar goed, laat ik niet te cynisch worden. Ik ben een beetje cynisch op deze vrijdagochtend.
One'sy
Het geeft helemaal niets. Iemand moet het zijn.
Zoë
Maar goed, inderdaad daarvan denk ik wel, soms zegt dat ook heel erg iets over iemand.
One'sy
Als die het woord 'blank' gebruikt, ja.
Zoë
Of een citaat. Als je iemand interviewt die dat consequent gebruikt. Dat doen natuurlijk nu heel veel mensen, dat is het interessante eraa. Daar las ik een stuk over, ook naar aanleiding van die racistische teksten die op de Erasmusbrug zijn geprojecteerd. Dat het echt wordt gebruikt als een soort tegenwicht, van ik wil laten zien waar ik voor sta en ik sta voor 'blank'. Vind jij het goed dat ze het doen?
One'sy
Ja, natuurlijk.
Zoë
Maar ik bedoel uit die ingezonden stukken.
One'sy
Je zou het geschiedvervalsing kunnen noemen. Maar ik moet heel eerlijk zeggen elke keer als ik het woord 'blank' zie, dan gaat er toch iets door me heen, net als een ander woord waar we het zometeen over gaan hebben. Ik vind het gewoon een vervelend woord om te lezen omdat het iets uitstraalt. Ik vind mensen die dat dus gebruiken gewoon zo onwetend, wilfully of niet. Daar erger ik me dan aan en dan kan ik al bijna niet meer naar de inhoud kijken van waar het over gaat.
Zoë
Nou ja, en je moet je inderdaad afvragen van de groep die inderdaad, laten we ze de racistische teksten-groep of de white lives matter-groep noemen. Dat zijn dus, ik wou ras racisten zeggen... (lachen) Moet je daar überhaupt ook nog podium aan geven? Want dan draag je dus ook bij als in beeldvorming aan mensen die zich niet aan de wet willen houden.
One'sy
Ja, we moeten alles verslaan, Zoë. (sarcastisch)
Zoë
Ja, nou precies. Het doet me toch weer denken - daar hebben we het ook eerder over gehad - ik heb daar een keer een ontzettend goed stuk over gelezen over hoe heel langzaam het antisemitisme in Nazi-Duitsland en ook daarvoor, hoe dat opkwam na de Eerste Wereldoorlog en daar hebben media ook een hele grote bijdrage aan geleverd. Dat ging heel venijnig en heel langzaam. Ik lees nu ook een aantal historische romans die in die tijd spelen en het is gewoon heel heftig om te zien. Dat blijf ik iets wonderlijks vinden. We denken altijd dat het heel erg zwart-wit is. Dat van de ene op de andere dag ineens iedereen in Duitsland zei: joden moeten eruit. Zo gaat dat natuurlijk niet; dat gaat heel langzaam. Dus in die zin is het misschien ook wel een hele goeie actie van Trouw om het eigenlijk gewoon helemaal overal te weren.
One'sy
Jij wilde nog wel iets zeggen over die racistische leuzen of teksten an sich, toch?
Zoë
Ja, kijk het woord leus werd de hele tijd gebruikt. Nou, het is niet per se fout, maar over het algemeen wordt het woord leus echt gebruikt voor, nou ja, zend een leuke leus in voor onze reclameslogan. Het heeft mij een veel te positieve connotatie. Dus ik zou echt zeggen, doe dat maar niet, noem het gewoon tekst en het is zo duidelijk racistisch en bedreigend, dus je kan het ook opruiing noemen, maar dan gaan natuurlijk weer veel mensen vanuit juridisch kan zeggen: dat dat eerst nog bewezen moet worden. Maar goed, noem het dan dreigende teksten. Weet je, je mag daar best wel specifiek over zijn. Dat gezegd zijnde, ik was er blij om dat het woord racisme meteen genoemd werd in ieder geval in veel berichtgeving, want dat vonden we natuurlijk tot voor kort nog heel erg spannend allemaal als media om het woord racistisch te gebruiken.
One'sy
Nou ja, we blijven toch nog even bij racisme en racistisch taalgebruik, want in, ik zucht eventjes, want het was echt niet te doen. De zeer rommelige aanloop naar de excuses voor het slavernijverleden. Er was een groep die allerlei eisen had - ik weet niet of je je dat nog kan herinneren - waaronder een strafrechtelijk verbod op het n-woord.
Zoë
Ja.
One'sy
Nou Zoë, ik kan je vertellen dat het echt als een klap in mijn gezicht voelde toen ik dat woord gewoon voluit hoorde in het nieuws en online las, want dat woord werd gewoon voluit geschreven. Dus je moet je voorstellen, ik zit gewoon naar de radio te luisteren en ineens hoor ik in het ANP nieuws: "ook wil de groep een verbod op (piep). En ik dacht echt: wat gebeurt hier? En toen zag ik dat ik niet de enige was die daar moeite mee had, om het even zacht uit te drukken. Milouska Meulens had in haar stories ook haar oud-werkgever, de NOS, erop aangesproken en ik mocht dat met haar toestemming delen in mijn stories. Ik wil heel eventjes een fragment uit haar stories lezen, want misschien dat mensen denken, maar dat is toch gewoon wat er gezegd wordt en dat moet je toch kunnen zeggen. Maar zij legde uit: weet dat er kinderen zijn die hiermee, net als na de Ongehoord Nederland uitzending van een tijd terug, uitgescholden gaan worden, want het was op het nieuws, dus dan mag het.
Zoë
Dit moet gewoon niet, punt. n-woord is het enige wat je kan gebruiken. En verder vind ik het ook van een grote onwetendheid getuigen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik zelf ook niet zo'n fan ben, en dat zie je dus niet alleen met n-woord, maar ook met een aantal woorden waarvan je zegt, die willen we niet meer in hun volledigheid zien met die sterretjes en dingetjes ertussen. Ook dat vind ik liever geen optie. Hoe zie jij dat?
One'sy
Ja, je bedoelt bijvoorbeeld, N sterretje G E R. Dat is beter dan het hele woord, maar ik zou het fijn vinden als iedereen het woord gewoon niet zou gebruiken, laten we het daarop houden. Maar als je het moet benoemen, zeg dan gewoon n-woord.
Zoë
Ja en dat begrijp ik wel, zeker in het nieuws, dat je het n-woord benoemt. Mensen weten echt wel wat daarmee bedoeld wordt. Dan kan je nog zeggen, dat was het letterlijk waar het dan over ging, maar je hoeft het hele woord.
One'sy
Nou ja, wat ik ook echt stuitend vond of vervelend op z'n minst is dat er ook niet bijstond het 'beladen' woord. Het was gewoon zo van, ze willen een strafrechtelijk verbod op een woord. Ja, raar zo eigenlijk. (sarcastisch) En dat begreep ik ook niet. Dat is dan zogenaamd weer niet objectief, maar we weten allemaal waarom zij dat vinden en dat daar een reden achter zit, dus doe dan op z'n minst racistisch tussen aanhalingstekens, maar geef het wel wat meer lading dan gewoon alsof het een woord is. (zucht) Ik wil nog eventjes zeggen dat in 2021 OneWorld een analyse deed van het gebruik van het n-woord in de media. Dat artikel gaan we delen in de shownotes zodat je weet bij welke media je af en toe een klap in je gezicht kan verwachten.
Zoë
Heel goed. We gaan verder met een hele goeie column van ooit de eerste gast bij ons in Bonte Was Podcast. Dat is ook al bijna vier jaar geleden, One'sy. Ongelofelijk! We moeten een feestje vieren. We zijn bijna vijf jaar bezig. Ik word helemaal wild. (lachen) Ja, maar goed. Madeleijn van den Nieuwenhuizen schrijft in haar laatste column voor NRC, dat had te maken met die hele media rubriek of dat stopt geloof ik überhaupt, over nepotisme binnen de journalistiek, binnen de media, ook heel bekend in de kunst- en cultuursector. Eigenlijk is dat overal heel bekend. Waarbij dus zonen, dochters, broers, zussen elkaar allemaal het vak intrekken. Nou ja, zij noemt dat onder andere het netwerkprivilege en zij noemt veel voorbeelden daarvan. Maar ze vergat natuurlijk wel iets.
One'sy
Ja, ze vergat te zeggen dat haar vriendje... We gaan zijn naam gewoon noemen, hè?
Zoë
Ja, want het is allemaal bekend.
One'sy
Ja, Daan Heerma van Voss dat hij een zoon is van oud-omroepbaas Arend Jan Heerma van Voss. Dus hij heeft ook een linkje naar de media. Dat was wel handig geweest als ze dat erin had gezegd, want nu gingen mensen dat haar voor de voeten werpen.
Zoë
Precies. Zij is zelf dan misschien geen 'Nepo Baby', maar heeft iets met een 'Nebo Baby'. Ja, dat is zoals het is. Maar dat zou sterker geweest zijn, want nu doet het af aan haar column die wel degelijk een enorm goed punt raakt en iets waar ik me ook echt vanaf het begin dat ik in de media kwam helemaal wild aan heb geïrriteerd. Maar ik dacht misschien wel interessant om ook met de luisteraar te delen hoe wij zelf in de media terecht zijn gekomen. Ik ben geen 'Nepo Baby', verre van. Laat ik het in ieder geval zelf doen. Misschien heb jij er helemaal geen zin in.
One'sy
Ja hoor, prima.
Zoë
Nou ja, het is wel belangrijk omdat het zo'n gevoelige snaar raakt. Heb je überhaupt een netwerk om ergens binnen te komen? Ik wist al heel lang dat ik in de journalistiek wilde werken. Ik heb geschiedenis en Arabisch gestudeerd en op een gegeven moment moet je gaan solliciteren. Ik had dus niet echt een netwerk. Ik moet wel zeggen dat nog voordat ik eigenlijk afstudeerde een sollicitatiebrief had gestuurd naar BNR nieuwsradio en die belden mij wel. Dat moet ik ze echt nageven. Alleen, ik klapte volledig dicht. Ik geef meteen een tip mee - ik weet niet of dit nog steeds gang van zaken is - ik snap soms de gedachte van, we gaan even kijken hoe ze klinkt. Ik bedoel, het is radio, maar het feit dat iemand niet meteen een fantastisch verhaal klaar heeft, betekent niet dat iemand niet goed voor de radio zou kunnen zijn. Ik ben sowieso zelf wat meer secundair in hoe ik reageer, dus ik kan heel erg overvallen raken door iets, terwijl ik het volgens mij best goed doe op audio. (lacht)
One'sy
Zekers, zeker!
Zoë
Maar goed. Toch wel een plusje voor BNR nieuwsradio. Zo krijgt die ook een keer een plusje van ons. Ik had had een ex-vriendje van m'n zus; daar heb ik ook een mail naar gestuurd, want dat hoorde ik op een gegeven moment. Je moet mensen die je kent aanschrijven, maar ik kende dus niemand in de media. Daar heb volgens mij nooit echt een reactie op gehad. En ook nog de vader van een jeugdvriendinnetje; die heb wel gereageerd. Ja ik weet het, het is heel ver weg, maar ja wat moet je? Die wimpelde me gewoon een beetje af. Hij was wel vriendelijk, maar die zat bij de NOS. Ik dacht ook: waarom kan ik dat niet proberen? Nou, duidelijk niet, maar uiteindelijk heb ik mijn eerste stage gelopen bij AT5. Dat was via een kennis van mij met wie ik op de middelbare school heb gezeten en die wist dat ik op zoek was naar werk binnen de media. Wat me dus absoluut niet lukte en dus uiteindelijk, en dat geldt voor velen natuurlijk, kwam ik via een stage bij AT5. Ik ben toen zeven dagen per week gaan werken.
One'sy
Amai.
Zoë
Ja, want ik kon het me niet veroorloven. Dat is ook zoiets met media. Je ziet ook dat het toch vaak elite of middenklasse is. Dus je moet je ook nog eens kunnen veroorloven om vaak een tot twee jaar...
One'sy
als volwassene stage te gaan lopen.
Zoë
Als afgestudeerde stage te gaan lopen en eindeloos lang. Toen ik mijn eerste stage had afgerond bij AT5 vroegen ze of ik nog verder stage wilde lopen. Omdat ik echt geen geld meer had en niet meer zeven dagen wilde werken heb ik 'nee' gezegd. Ik liep dus drie dagen stage, wat al uitzonderlijk was. Het moesten er eigenlijk vijf zijn. Ik ga dit lange verhaal afronden. Maar wat ik hiermee wil zeggen, is als het over diversiteit op veel verschillende manieren gaat, is dit natuurlijk wel echt een van doodsteken van de journalistiek en waarom wij totaal onafhankelijk zijn en een heel moeilijk vakgebied zijn waar dus veel mensen gewoon niet binnen komen.
One'sy
Ja, ik zit even te denken. Ik heb journalistiek gestudeerd. Ik weet nog dat Nicole Terborg, ook een van onze gasten geweest in Bonte Was Podcast, die studeerde ook journalistiek en mijn moeder die lult met iedereen dus die kwam haar moeder een keer tegen, Jetty Mathurin, een bekende Nederlander en Surinamer, en die zei: mijn dochter gaat ook journalistiek studeren. En toen heb ik Nicole's boeken overgekocht, dus ik ken Nicole eigenlijk al sinds 1998 of zo. Dit was echt het begin van mijn studie? Nu zit ik te denken, ik heb helemaal niet dat netwerk warmgehouden, maar ik ben na mijn studie nog blijven plakken bij mijn bijbaan in een kledingwinkel en ik heb hier en daar wat dingetjes gedaan voor mijn oude stage. En op een gegeven moment was er een soort leerwerktraject bij Het Parool destijds.
Zoë
Tuurlijk tuurlijk. (lacht)
One'sy
Ja ja. Er was toen ook nog zo'n stichting voor allochtone journalisten en via die stichting was ik daar op gesprek gegaan. Ik weet dat ik eigenlijk helemaal niets had met kranten, maar ik dacht, ik ben ben gestuurd dus ik ga maar op gesprek. En toen had die man dus ook als advies gegeven: het gaat helemaal niks worden met haar in de journalistiek. Ze kan beter iets anders gaan doen. Ja, dat was die hoofdredacteur
Zoë
Vreselijk.
One'sy
En niet lang daarna heb ik gesolliciteerd bij FunX en toen ben ik daar gaan werken. Daar ben ik meer dan tien jaar gebleven. Ik heb daar van alles gedaan en toen is mijn netwerk ook een beetje uitgebreid. Maar ik ben samen met Vinny gastdocent geweest op de HvA en dat is letterlijk gebeurd omdat Vinny destijds nog de RVU radioprijs heeft gewonnen. Een van de mensen die volgens mij de jury zat, dat was een docente van HvA en die dacht, misschien is Vinny wel een interessante gastdocent en Vinny en ik sleep elkaar overal mee. Dus we hebben toen met haar een kopje koffie gedronken. Wij dachten dit is een oriënterend gesprek, maar we waren al aangenomen. Het ging eigenlijk om: wanneer kunnen jullie beginnen?
One'sy
Ik zit te denken: zijn er functies sinds ik bij FunX werk waar ik echt voor heb gesolliciteerd? Mijn antwoord is: niet echt. Het is gaat echt om je netwerk.
Zoë
Ja, maar daarom ben ik ook aan het, als het gaat om meer diversiteit in de media of wherever, ik noem het altijd ‘tegennetwerken’. Ik doe het. Ik ben dus nu ook aan het netwerken en dan probeer ik iedereen overal mee te nemen, in te fietsen. Waar dat eventueel lukt, want ik heb op veel plekken ook geen ingangen. Het is natuurlijk niet helemaal verbazend. Ik heb het zo vaak ook gezien, dochters van, zussen/broers van en het begint niet alleen in de landelijke media. Ik heb het ook bij alle lokale media gezien. En omdat het al zo'n homogeen clubje is, hou je het op die manier ook homogeen. Dat is natuurlijk wel heel problematisch.
One'sy
De andere kant van het verhaal is natuurlijk dat je misschien een kind bent of een neefje of een broer of zus die daadwerkelijk talent heeft en dat mensen dus altijd zullen zeggen dat het ligt aan je kruiwagens; dat is vervelend. Maar goed, dat is hoe het is.
Zoë
Tuurlijk. Veel van die mensen hebben hartstikke veel talent; daar gaat het niet om. Niet allemaal, maar veel wel. Maar zij krijgen natuurlijk de mogelijkheid en dat maakt het zo pijnlijk. Veel mensen komen niet eens in de buurt van die mogelijkheid. Maar goed, hartstikke goed dat ze dit heeft aangekaart. Iets meer transparantie had denk ik geholpen in de bullshit die er daarna kwam voor haar.
One'sy
Je kan die column ook vinden op haar Instagram trouwens. Ze heet Zeikschrift op Instagram.
Zoë
Even kijken.
One'sy
Ja. In de categorie 'het houdt niet op, niet vanzelf' komen we nog even terug op het gebruik van het woord - sorry aan alle oudere Surinaamse mensen - 'kaololo'. Daar hebben we het in de eindejaarsspecial van 2021 al een keer over gehad, want toen kwam het voorbij in een kinderserie. En laatst was het bij het Belgisch jeugdjournaal bijna woord van het jaar geworden.
Zoë
Niet waar...
One'sy
Ja, daar konden kinderen op stemmen. Volgens mij is het op twee geëindigd.
Zoë
Maar ik weet het dus omdat, daar hebben we het laatst over gehad en daar kan ik zo nog wat over vertellen, maar dus vlak nadat jij toen aansneed in die eindejaarsspecial ging mijn lieftallige zoon het in eens gebruiken omdat hij dat hoorde. Hij was toen acht, maar omdat hij het hoorde in zijn omgeving. Jawel. (zucht)
One'sy
Ja, ik heb een paar weken geleden nog met een vriend van jou het hierover gehad op je verjaardag ook en die zei: ik vind het eigenlijk vergelijkbaar met cool of vet. Dat zijn woorden die ooit iets anders betekenden en nu een andere betekenis hebben. En toen dacht ik: nee, dat is het echt niet, want als we toch eventjes de parallel gaan trekken. Ik vind het heel vervelend om dit te moeten doen, maar neem nu het woord 'kanker', wat ook veel mensen gebruiken alsof het een heel normaal woord is om zo uit je mond te laten rollen. Daarvan zeggen we ook niet: ja, dat heeft nu een andere betekenis gekregen. We kunnen wel degelijk van sommige woorden zeggen: oké, deze woorden hebben zo'n lading, dus die moeten we niet een andere betekenis willen geven. En voor mij is dat het woord 'kaolo'. Ja, sorry. Wat dus in Sranantongo 'poepgat' betekent en dat is echt heel vies en schunnig, en getuigt van nul respect als je dat gebruikt.
Zoë
Dat moet ik er dus wel steeds bij zeggen, want ik ben natuurlijk meteen mijn zoon daarin gaan opvoeden. Maar die blijft dan toch zeggen: ja, maar poepgat. Die vindt dat dan ook wel weer grappig, dus ik moet het echt de hele tijd uitleggen. Maar we houden vol.
One'sy
Dat is opvoeden.
Zoë
Herhaling.
One'sy
Nou ja, en voor iedereen die denkt van, ik snap het nog steeds niet helemaal. Comedian Roué Verveer heeft het nog eens haarfijn uiteengezet. We gaan zijn filmpje daarover ook even delen in de shownotes, mocht je het nog niet gezien hebben.
Zoë
Yes! Dan nog twee tips om af te sluiten. Ja, Nothing Compares 2 U. O, flauwe grap, maar ja...
One'sy
Zingt: It's been seven hours and...
Zoë en One'sy
Zingen: fifteen...
Zoë
Ja, sorry.
One'sy
Een getal. (lachen)
Zoë
Ja, Sinéad O'Connor. Ik zag het ook zelf heel veel over mijn tijdlijnen gaan. Er is een documentaire verschenen over haar en haar werk. Ik heb 'em ook gekeken. Het is echt een aanrader. Het is niet dat je denkt, ik ga eens even lekker voor een ontspannen avondje. Het is pittige kost. Ze vertrekt ook heel erg vanuit haar jeugd, laten we het extremistisch katholieke Ierland noemen. We hebben het hier over de jaren tachtig, haar activisme. Het was echt megastoer wat zij allemaal deed en hoe zij was als witte vrouw zich toen uitsprak over racisme bijvoorbeeld vooral richting zwarte mensen, in verhouding tot anderen. Dat soort dingen viel wel op in die tijd en daarvoor heeft zij ook veel bullshit gekregen. Maar überhaupt ook over hoe zij zich kleedde, hoe zij haar haar had. Daar ging het in elk interview weer over: maar waarom heb je dan je hoofd kaalgeschoren? Ze zegt ook steeds dat ze van haar continu een soort poppetje wilden maken op hoge hakjes. Dat was namelijk hoe een vrouw in de muziek zich mocht kleden en eruit mocht zien. Nu zou dit helemaal...
One'sy
Helemaal normaal zijn.
Zoë
Ja. Helemaal niet zo'n probleem zijn, maar toen was dat echt allemaal heel frappant. Ze is door een van haar - ik ben heel slecht in die terminologie - labels bijna gedwongen geweest om een abortus te plegen. Ze is relatief jong zwanger geraakt op haar twintigste en toen zou haar eerste album uitkomen. Nou ja, je broek zakt af zullen we maar zeggen. Maar het is echt wel een mooie documentaire. Zij doet zelf de voice-over, maar het is geen...
One'sy
gezellige avondje.
Zoë
Maar zeker de moeite waard om te kijken. Ja en er komt een heel mooi boek aan. Althans dat denken wij.
One'sy
Ja, we weten het niet. Op 2 februari gaat het verschijnen. 'Je mag ook niets meer zeggen' van Mounir Samuel.
Zoë
Ja, journalist, schrijver. Hij heeft al veel mooie boeken geschreven. En ja, ik heb wel hoge verwachtingen. Wat hij wil doen in het boek is in deze tijd waarin dit een bekende uitspraak is: "je mag ook niets meer zeggen". Maar de wereld is niet zozeer veranderd, maar we hebben er nu wat meer oog voor zullen we maar zeggen. En hoe gaan we daarmee om? Hoe praten we met elkaar? Nou, wij zijn er eigenlijk mee begonnen in deze uitzending, zowel met vrouwelijk leiderschap en dat soort dingen als met 'blank' en dat soort woorden. Wat betekenen die? Hoe gaan we daarmee om? Hoe voeren we gesprekken met elkaar? Dat is althans wat ik me erbij voorstel, ook als ik de achterflap lees waar het over gaat. Ik ga er ook naar toe. Ik ben heel benieuwd. Het is een hele mooie middag in het Tropenmuseum. Volgens mij ook een heel interessant instituut als het over dit soort zaken gaat. Dus dat komt eraan vanaf 2 februari dat boek 'Je mag ook niks meer zeggen'.
One'sy
Ja en wij mogen nog wel heel veel zeggen, maar dat gaan we niet meer doen. Dit was Bonte Was Podcast.
Zoë
Abonneer je op onze podcast via je favoriete podcastapp en laat als dat kan ook een recensie achter. Dat maakt het voor anderen makkelijker om Bonte Was Podcast te vinden.
One'sy
Heb jij ook voorbeelden van missers of opstekers in de media? Volg ons dan op Instagram of Twitter via @bontewaspodcast en geef ze daar aan ons door of tag ons.
Zoë
En word vriend van onze podcast door eenmalig of vaker te doneren via www.vriendvandeshow.nl/bontewaspodcast.
One'sy
Doei!
Zoë
Daag!
50 episodes
Όλα τα επεισόδια
×Bienvenue sur Lecteur FM!
Lecteur FM recherche sur Internet des podcasts de haute qualité que vous pourrez apprécier dès maintenant. C'est la meilleure application de podcast et fonctionne sur Android, iPhone et le Web. Inscrivez-vous pour synchroniser les abonnements sur tous les appareils.