Kim haklı, kim suçlu? Öyle binlerce sene geriye gitmeye gerek yok, Hamas iktidara geldiğinde Filistin meselesi yaklaşık 60 senelikti. Bugün dört dönüm noktasından bahsedeceğim: İngiliz mandası, İsrail'in kuruluşu, İsrail'in sınırlarını genişletişi ve gerçekleşmeyen bir barış süreci. Elbette bu dönüm noktalarını ben seçtim ve kendime göre yorumladım…

Selam fularsızlar. Son 1 senede Ortadoğuda olanları özetlemeye devam. Bugünkü konular, İran'ı doğrudan dahil eden gelişmeler (konsolosluk saldırısı, Haniye ve Nasrallah suikastleri, patlayan Hizbullah telsizleri, karşılıklı roketleşmeler) ve biraz da büyük resim (nükleer tesisler, petrol dengesi, Çin'in planları, İsrail Lobisi). Gelecek bölümde Fil…

Hamas’ın İsrail’e sızıp 1200 kişiyi öldürdüğü saldırının üstünden tam 1 sene geçmiş. Bir yandan sanki daha geçen ay olmuş gibi geliyor, bir yandan da arada 10 senelik şey yaşanmış gibi… Onbinlerce Filistinli öldürüldü, 1 milyondan fazla Lübnanlıı evini bırakıp göçtü, sayısız suikast gerçekleşti, filmlerde bile görmediğimiz istihbarat harekatları ol…

Selam fularsızlar, ne zamandır geyik yapmamıştık. Madem Yapay Zeka serisini bitirdik, bir yaz bölümü yapalım. Tatil anılarından ve çukur doldurmaktan başlayıp yine bir takım entel kuntel çıkarımlarda bulunacağız, elimde değil ------- Podbee Sunar ------- Bu Podcast, Cambly hakkında reklam içerir. . Cambly’nin Black Friday kampanyasından yararlanın,…

Doğruluk, zeka ve mizah hakkında üfürelim. Yapay zekanın cevaplarını nasıl teyit edebiliriz? Gerçekten ne kadar zekiler, Turing Testi anlamlı mı, başka ölçütler var mı? Bu işin geleceği büyük dil modelleri midir? ------- Podbee Sunar ------- Bu Podcast, Cambly hakkında reklam içerir. . Cambly’nin Black Friday kampanyasından yararlanın, yıllık paket…

Sentetik verilerle dolu bir dünya nasıl olur. "İnsanlık bir gün yok olup giderse, bizden geriye kalan, bir modelin devasa matrislerinden birinin köşesindeki sayılar olacak." ------- Podbee Sunar ------- Bu Podcast, Cambly hakkında reklam içerir. . Cambly’nin Black Friday kampanyasından yararlanın, yıllık paketlerde aylık 249 TL’den başlayan fiyatla…

Nihayet geldik ChatGPT'nin temelindeki modele. Hafıza sahibi ağlardan (LSTM) bugün her yerde kullanılan transformer mimarisine geçişi anlayacağız. Kilit kavramlar: Word embedding ve attention mekanizması. . Konular: (00:04) Kartopu Dünya Hipotezi (00:55) Tekrar: Geri besleme (02:15) Kısa dönem hafıza (04:30) LSTM (05:57) Token (07:40) Matrix (08:50…

İlk chatbot Eliza'dan beri, NLP (doğal dil işleme) alanındaki genel gelişmeler. Watson ve Siri'den bahsettikten sonra ta 2017'ye, Google Translate'in değişimine kadar geliyoruz. Bir sonraki bölümde de GPT modelini tamamen anlayacağız . Konular: (00:04) Google'ın kovduğu mühendis: "Yapay Zeka bilinçli" (03:24) Georgetown - IBM Deneyi (04:04) Çin Oda…

Yapay zeka serimizin beşinci bölümünde sinir ağlarının eğitimine odaklanıyoruz. İşin detayına gireceğiz ve üç önemli kavram göreceğiz: Kayıp fonksiyonu veya hata fonksiyonu hatayı azaltmanın bir yöntemi olan gradient descent ve onun etkili biçimde uygulanmasını sağlayan backpropagation tekniği. . Konular: (01:53) Cost function (05:01) Gradient desc…

Yapay zeka serimizin dördüncü bölümü. Önce ilk 3 bölümün geniş bir özeti, sonra da 1940lardan bu yana, yapay zekanın en gizemli kolu olan sinir ağlarının gelişimi. . Konular: (01:17) Amacımız (04:36) Neden Tavsiye Sistemleri (06:01) Neden Sinir Ağları (10:25) Yapay Nöron (12:27) Akıllı Termostat (13:38) Lineer Sınıflandırıcılar (14:49) Hebbian Öğre…

Allianz Türkiye üç sporcumuzun ana sponsoru olmuş (Mete Gazoz, Merve Dinçel, Sümeyye Boyacı). Aradım, ben hepsini teke tekte yenerim dedim, bana da sponsor oldular bu bölümlük. Bugün Olimpiyatlardaki ve Paralimpik Oyunlardaki hiç anlamadığım ve bana acayip gelen sporlar hakkında cahil cahil konuşacağım. Bir yandan da büyük uluslarlarası eskrim komp…

Yapay zeka serimizin üçüncü bölümündeyiz. Geçen seferde oyunların güvenli sınırlarından çıkmış, tavsiye sistemlerinin karışık dünyasına girmiştik Youtube örneği üstünden. Buradan devam ediyoruz. Fularsız Entelliki dinlediniz, sevdiniz, sevdiğinizi ona söylediniz, o da sizden hoşlandı, seviyeli bir ilişkiniz var. Şimdi sistem size magazin haberleri …

Selam Fularsızlar. Yapay zeka serisine makine öğrenimiyle (machine learning) devam ediyoruz. Bu terim Arthur Samuel'in icadı. 50'lerde tasarladığı dama programı, pekiştirmeli öğrenme (reinforcement learning) yönteminin ilk uygulamasıydı. Konuyu buradan alıp modern tavsiye sistemlerine getireceğiz (recommendation systems). Youtube (youtube) sizin be…

"Üzgünüm Dave, korkarım bunu yapamam." 2001'de doğanlar neredeyse erken emeklilik kazanacaklar, hala ortada HAL 9000'ler yok. Neden eski yapay zeka tahminleri aşırı iyimserlerdi? Bugünkü tahminlerin farkı ne? Fularsız Entelliğin önümüzdeki bölümlerinde bu sorulara cevap arayacağız. Epey detaya da gireceğiz. “Ay ben bu işlerden hiç anlamıyorum” diye…

Seçim yorumlama işini “siyaset bilimi”nden ziyade “eğlence sektörü”nün bir parçası olarak görürseniz rahat ederseniz Konular: Avusturya övme şenlikleri Halkın yarısı 3 senedir tatile çıkmamış "Size devleti tanıtacağız" Sonuca bakıp hipotez uydurmak bilimse hepimiz Einstein'ız. Moral bozucu: Emeklilerin seçime etkisi Moral yükseltici: Muhalefet kuru…

Her Umut Ortak Arar kitabının yazarı, Nasıl Olunur ve Yemekte Bile Yemek Konuşuyoruz podcastlerinin yaratıcısı Nilay Örnek ile geçen sene yaptığımız ama benim bir türlü yayınlayamadığım daldan dala sohbet. İyi Pazarlar Konular: (00:04) Utanç bölümü (01:50) İnsanları merak etmek (03:05) Yazılı hafıza (04:30) Her Umut Ortak Arar (04:53) Narmanlı Han …

Binlerce yıldır Tanrıyı oynuyoruz. Daha yazı yazmayı bilmediğimiz zamanlardan beri, etrafımızdaki ekinleri ve hayvanları yapay seçilimle değiştiriyoruz. Ama artık oyunun kuralları değişiyor. Plan şu: Önce genetiğin aşırı kısa bir tarihi. Sonra, mucitlerine Nobel kazandıran CRISPR’ın anlam ve ehemmiyeti. Sonra da etik tartışmalar. Keyifli dinlemeler…

Selam fularsızlar. MÖ 396 olimpiyatlarında at arabası yarışlarını Spartalı bir prenses kazanmış. Hem de iki defa üstüste. Oradaki Zeus tapınağının girişine bronz heykelini diktirip altına "bu yarışı ilk kazanan kadın benim, deal with it" yazdırmış. Ondan tam 23 asır sonra Atina'da yeniden başlayan modern olimpiyatlarda yarışan kadın sayısı ise 0 id…

"Fakirin nükleer silahı, biyolojik silahlardır." Bugün tarihte biyolojik savaş örneklerini, sızıntıları ve yeni teknolojilerin yaratacağı riskleri konuşuyoruz. Konular: (00:04) Amerithrax (02:39) Şarbon: Kusursuz Silah (03:57) Bruce Ivins (07:39) Biyolojinin ayağa düşmesi (08:23) Salgınlar artıyor, risk azalıyor (11:33) Kefe kuşatması ve Kara Veba …

Önce Barbie filmi hakkında bir monolog, sonra da toplumsal cinsiyet eşitliği üstüne (sponsorlu) bir sohbetle normal yayın akışımıza kısa bir ara veriyoruz. Bildiğiniz gibi Türkiye, kadınların ekonomiye katılımında 156 ülke arasında 140. sırada. Orta düzey yönetici kadın oranı %16, üst düzey yönetici kadın olan şirketlerin oranı ise %3,9. Başlangıç …

Nükleer silahlar, tarihimizdeki ilk yapay varoluşsal tehdit. Bazı fizikçiler, ilk atom bombasının, önlenemez bir zincirleme reaksiyonla tüm atmosferi yakabileceğine ihtimal veriyorlardı. Bu gerçekleşmeyince onbinlercesi üretildi ve birçok defa yanlışlıka savaşın eşiğine gelindi. Bugünkü durum nedir, bir savaş çıkarsa etkisi tam olarak ne olur? Tüm …

Şu ana kadar yaşamış 110 milyarı aşkın insandan neredeyse hiçbiri dünyayı yok etme gücüne sahip değildi. Sultanlar sultanı, Tanrının kırbacı, gecelerin yargıcı, kim olursanız olun. Ama 20.yy'da bir avuç insan, tarihimize nokta koyacak güce kavuşmaya başladı. Hayatlarının belli bir anında, “bunu yaparsak acaba tüm insanlığı tehlikeye atar mıyız” diy…

Neden bokböcekleri hakkında, insanlığın yokoluşu hakkında olduğundan çok daha fazla makale var? Selam Fularsızlar, bugün Varoluşsal riskleri anlamakta zorlanıyoruz. Psikolojimiz, edebiyatımız, kısa vadeli ekonomik ve politik çıkarlarımız, bizi bu konularda gerçekçi olmaktan alıkoyuyor. Peki profesyoneller ne düşünüyorlar, Elf gözleriyle ufukta hang…

Selam Fularsızlar: Gelecekte yaşayacak insanların da hakları var ve bu insanlardan çok olacak, çünkü gelecek çok büyük. Öyleyse insanlara yardımla ilgilenen herkes, işin gücünü ve bugünün sorunlarını bırakıp, uzun vade potansiyelimizi korumaya ve maksimize etmeye odaklanmalı mı? Bugün uzun vadeciliği masaya yatırıyoruz. Gelecek hakkında epey üfürec…

Selam Fularsızlar. Effective altruism veya etkili altruizm denen akımın amacı, hayır işlerine bakışımızı kökünden değiştirmek. Sadece ona değil, topluma faydanıza bakışı değiştirmek. Aristolar, Marxlar, Rockefellerlar, robotlar havada uçuşacak. Fularsız Entelliğin yeni yılına biraz geç giriş yapıyoruz ama sağlam bir giriş yapıyoruz. (Sonraki bölüm …